Sinds 2013 is het voor investeerders van buiten de EU mogelijk om via de gouden visum-regeling (Golden Visa) een EU-staatsburgerschap te ‘verkrijgen. Men moet 500.000 euro investeren in bijvoorbeeld vastgoed of investeren in bedrijven en krijgt dan in ruil daarvoor een verblijfsvergunning. Met deze verblijfsvergunning kan vervolgens binnen de 26 Schengenlanden vrij gereisd maar ook gewerkt worden.
Om deze verblijfsvergunning te krijgen hoeven de investeerders niet in het desbetreffende land te gaan wonen of de taal te spreken. De eerste verblijfsvergunning is maar een beperkte periode geldig. Indien de investeerder verlenging wil, moet hij vaak wel een week in het desbetreffende land hebben doorgebracht. Voor het echte EU-staatsburgerschap moet de investeerder echter wel een paar jaar echt wonen.
De regeling is vooral bedoeld om na de recente crisis meer buitenlandse investeerders aan te trekken en met name de ingestorte vastgoedmarkt extra te stimuleren en ook de schatkist te spekken.
En voor de investeerder is via deze weg aan een visum komen makkelijker dan de normale procedures, aangezien hij een hele hoop procedures niet hoeft te ondergaan.
Spanje verdiende in 2017 2 miljard euro met de uitgifte van gouden visa dus het is een groot succes. Ook in andere landen zijn er vele miljarden aan extra inkomsten in de staatskassen gekomen. Het ministerie van Financiën in Spanje zegt dat het programma enkel bedoeld is voor “eerlijke investeerders” en dat de aanvragers streng worden gecontroleerd. Het investeringsgeld zou worden onderzocht op witwaspraktijken en ook meer uitgebreide achtergrondchecks worden verricht. Echter uit een eerder gelekte lijst met investeerders die gebruik gemaakt hebben van de regeling blijkt dat er ook diverse twijfelachtige gevallen tussen zitten.
Het verkopen van het EU-staatsburgerschap is dus eigenlijk ook vragen om problemen. Zo speelt het corruptie in de hand en doet het afbreuk aan de democratie. Rijke investeerders krijgen de kans gemakkelijk het EU-staatsburgerschap te verkrijgen terwijl de Europese Unie tegelijk haar deuren sluit voor diegenen die hun land moeten ontvluchten vanwege oorlog of politieke instabiliteit. Dit ondermijnt burgerschap en doet gelijkheid volkomen teniet. De meeste landen lijken daar geen problemen mee te hebben en de financiële voordelen lijken belangrijker dan de humaniteit.